Rowery składane

Rowery składane to takie, które można w kilka minut rozłożyć i złożyć. Są one szczególnie popularne w dużych metropoliach. Łatwo je „skompresować” i wsiąść z nimi do zatłoczonego wagonu metra czy autobusu. Ale to niejedyne zastosowanie.

Skąd się wziął składak?

Prototyp pierwszego składaka we współczesnej formie stworzył w 1975 roku Andrew Ritchie. Był on wyjątkowo kompaktowy – składał się do rozmiaru mniej więcej 57x55x25 cm. Do tego można było go błyskawicznie rozłożyć. Trwało to mniej niż 20 sekund. Brompton – bo taką nazwę miał rower składany Anglika - był bardzo wytrzymały. Właściwie był i jest, bo produkuje się go do dziś w niewiele zmienionej formie. Co ciekawe, nad produkcją konkretnego roweru czuwa jedna osoba. Prekursorem Bromptona był rower marki Bickerton. W latach 50. XX wieku firma ta wypuściła na rynek model składany na kołach 18-calowych. Dość szybko się rozpowszechnił, mimo że nie był tak kompaktowy jak dzisiejsze konstrukcje. Niektóre źródła podają, że pierwszy składak w ogóle powstał w 1900 roku na potrzeby armii holenderskiej. Różnił się on od „tradycyjnego” holendra zawiasem na ramie, dzięki któremu można go było złożyć. Poza tym miał łatwo demontowalne koła, kierownicę i siodełko. Model ten, i podobne na nim wzorowane, były wykorzystywane podczas I wojny światowej. Nawet dziś żołnierze dosiadają składaków o zbliżonej konstrukcji.

Składane rowery – budowa

Składane rowery można poznać od razu. Mają znacznie mniejsze koła, by móc je łatwo przewieźć nawet w małym samochodzie czy pociągu. W „czystej” formie dzięki zawiasowi można je złożyć (stąd nazwa). Co jeszcze charakteryzuje składaki?

• • Rama ma najczęściej możliwość złożenia, co odróżnia ją od innych modeli. Dzięki temu składany rower jest o wiele mniejszy niż w formie rozłożonej. Ostateczny kształt „po spakowaniu” zależy od konkretnego modelu. Dla przykładu Dahon Vitesse D8 po złożeniu ma wymiary 80x67x70 cm. Można go więc z powodzeniem zapakować do bagażnika samochodu.
• • Koła w rowerze składanym mają mniejsze rozmiary niż w tradycyjnym. Zazwyczaj ich wielkość waha się od 14 do 20 cali (choć zdarzają się modele na kołach 24-calowych). Zwykle po złożeniu ramy koła znajdują się obok siebie. Obręcze wyposażone są w opony o miejskim bieżniku – są więc gładkie, ale dość solidne. Zapewniają one niskie opory toczenia i odporność na przebicie.
• • Napęd w składakach jest zbliżony do tego, który jest montowany w modelach miejskich. Najczęściej są to rozwiązania z jedną tarczą i 7, 8 biegami, obsługiwanymi przez tylną przerzutkę. Inne rozwiązanie to 3 lub 7 biegów, ukrytych w tylnej piaście. Ma być prosto i trwale.
• • Pozostałe wyposażenie. Rowery miejskie mają prostą budowę, dlatego nie stosuje się w nich amortyzatorów. Sztywny widelec jest lżejszy i bezobsługowy, ale nie amortyzuje nierówności. Kierownica – podobnie jak w rowerze miejskim – nie jest za szeroka, by się nią łatwiej manewrowało. Cały rower jest stosunkowo ciężki, ale ważniejsza od niskiej masy jest solidność.

Dla kogo jest składak?

W Polsce składaki nie są tak popularne jak na Zachodzie, gdzie widok menadżera w garniturze jadącego do domu na takim rowerze nikogo nie dziwi. Powinniśmy bardziej życzliwym okiem spojrzeć na takie modele, bo naprawdę warto. Dla kogo jest więc rower składak?

• • Osoby, która nie ma piwnicy albo garażu. Wystarczy odkręcić parę dźwigienek i skompresować rower do naprawdę niewielkich rozmiarów. Nawet w małym mieszkaniu nie będzie on przeszkadzał. Wystarczy go postawić w kąt i gotowe. Część modeli wyposażona jest w dedykowane torby. Przechowanie roweru w ten sposób zapakowanego jest jeszcze prostsze.
• • Jeśli mieszkasz w mieście i chcesz pojeździć na łonie natury, nie zaciągając się spalinami, masz problem. Najłatwiej zapakować rower albo rowery (wersja rodzinna) do samochodu i pojechać z dala od centrum. I tu zaczynają się schody – przewiezienie roweru, nie mówiąc o kilku, może być kłopotliwe. W przypadku składaka wystarczy go złożyć i zapakować do samochodu. Zatrzymaj się w ładnej okolicy na pierwszym parkingu poza miastem, złóż rower lub rowery w kilka minut i możesz się rozkoszować przyrodą.
• • Dojazd do pracy albo na uczelnię rowerem to świetny pomysł. Niestety, czasami musimy podjechać kilka przystanków autobusem czy tramwajem. Wstawienie do nich roweru w godzinach szczytu może nie być możliwe. Rozwiązaniem jest składak. W kilka minut złożysz go, zapakujesz do torby i wejdziesz do pojazdu.
• • Rower składany jest także… modny. Nie da się ukryć, że to zupełnie inny rodzaj jednośladu w porównaniu z „banalnymi” MTB, crossami i modelami miejskimi.

Rowery składane Romet

Rowery składane Romet były produkowane w zakładach pod tą nazwą w latach PRL. Bydgoska fabryka była potentatem w branży. W 1975 roku zatrudniała 8026 pracowników, a z taśm zjechało 1,14 mln rowerów wszystkich typów. Co piąty jechał na export. Rowery składane Romet produkowane są do dziś, tyle że już nie w Bydgoszczy. Tamtejsza fabryka przetrwała do 2005 roku (formalnie, produkcja skończyła się pod koniec lat 90.).

Wigry 3 i inne modele z serii – na nich jeździła Polska

Historia składaków byłaby niekompletna, gdyby nie wspomnieć o modelu Wigry 3. Ten model produkowany był przez bydgoskie zakłady Romet. Przez wiele lat służył za wymarzony prezent na pierwszą komunię. W czasach PRL-u dużego wyboru nie było. Seria Wigry produkowana była w latach 70., 80. i 90. w Bydgoszczy. Stalowa rama posiadała zawias, dzięki któremu można było ją złożyć. Aby to zrobić, należało przekręcić dźwignię przy zawiasie i odkręcić nakrętkę blokująca. Siodełko i kierownicę można było obniżyć przez poluzowanie odpowiednich śrub. Według użytkowników, piętą achillesową modeli był zawias, który czasami pękał. Rower Wigry produkowany w trzech wersjach: „2”, „3” i „Lux”. W skład wyposażenia wchodziły m.in.: 20-calowe koła z oponami o szerokości 1,75, przedni hamulec szczękowy (Wigry 2 go nie miał), oświetlenie zasilane dynamem, błotniki, dzwonek, „nóżka” i pompka. Niektóre rowery miały dodatkowo lusterko, hamulec tylny, przerzutkę 3-biegową w piaście, przyczepkę do transportowania towarów. Najbardziej popularny z serii był Wigry 3. Dla sporej części dzieci był to pierwszy rower w życiu. Polska Ludowa nie znała takich wynalazków jak rowery dziecięce z kołami w każdym możliwym rozmierza. Wadami Wigry 3 – poza felernym zawiasem – była spora masa – 15 kg i jeden bieg w większości modeli. Nie można jednak zapomnieć o zaletach – wygodnej pozycji, kompaktowym rozmiarom przed złożeniem i po, bogatemu wyposażeniu i dużej trwałości.

Romet składak – wersja współczesna

Obecnie Romet składak to rower zupełnie inny. Przede wszystkim nawet najtańszy model – Wigry 1 – posiada tylną przerzutkę i 6 biegów. Co prawda masa nie jest dużo niższa niż pierwowzoru (14,3 kg), ale za to całość jest solidna. Rower sprzedawany jest z bogatym wyposażeniem dodatkowym – błotnikami, osłoną łańcucha, oświetleniem i bagażnikiem. Najwyższy w serii – Wigry 4 – ma piastę 7-biegową. Bliźniakiem modelu Wigry jest Jubilat. Rowery różnią się przede wszystkim wielkością kół. Jubilat ma je 24-calowe, a Wigry – 20-calowe.